ETİK İLKELER

Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar (Current Approaches in Psychiatry)  editöryel ve yayın süreçleri International Committee of Medical Journal Editors (ICMJE), World Association of Medical Editors (WAME), Council of Science Editors (CSE), Committee on Publication Ethics (COPE), European Association of Science Editors (EASE) ve National Information Standards Organization (NISO) organizasyonlarının kılavuzlarına uygun olarak biçimlendirilir. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, Principles of Transparency and Best Practice in Scholarly Publishing (doaj.org/bestpractice) ilkelerini benimsemiştir.

Yayın Etiği İlkeleri

Klinik ve deneysel çalışmalar, ilaç araştırmaları ve bazı olgu sunumları için World Medical Association Declaration of Helsinki “Ethical Principles for Medical Research Involving Human Subjects”, (amended in October 2013, www.wma.net) çerçevesinde hazırlanmış Etik Kurul raporu gerekmektedir.  Etik Kurul raporu veya eş değeri olan resmi bir yazısının bir örneği makale gönderimi sırasında yazarlardan talep edilebilir. İnsanlar üzerinde yapılmış deneysel çalışmaların sonuçlarını bildiren yazılarda, çalışmanın yapıldığı kişilere uygulanan prosedürlerin niteliği tümüyle açıklandıktan sonra, onaylarının alındığına ilişkin bir açıklamaya metin içerisinde yer verilmelidir. Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalarda ise ağrı, acı ve rahatsızlık verilmemesi için yapılmış olanlar açık olarak makalede belirtilmelidir. Hasta onamları, çalışmanın Helsinki ölçtülerine uyduğu ifadesi, Etik Kurul raporunun alındığı kurumun adı, onay belgesinin numarası ve tarihi ana metin dosyasında yer alan Yöntemler başlığı altında belirtilmelidir.

Hastaların kimliklerinin gizliliğini korumak yazarların sorumluluğundadır. Hastaların kimliğini açığa çıkarabilecek fotoğraflar için hastadan ya da yasal temsilcilerinden alınan imzalı izinlerin de gönderilmesi gereklidir.

Hakemli çalışmalar bilimsel yöntemi somutlaştıran ve destekleyen çalışmalardır. Bu noktada sürecin bütün paydaşlarının (yazarlar, okuyucular ve araştırmacılar, yayıncı, hakemler ve editörler) etik ilkelere yönelik standartlara uyması önem taşımaktadır. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar yayın etiği kapsamında tüm paydaşların aşağıdaki etik sorumlulukları taşımasını beklemektedir.

Yazarların Etik Sorumlulukları
1. Yayınlanmak üzere gönderilen çalışma daha önce başka bir dergide yayınlanmamış ya da aynı anda başka bir dergiye gönderilmemiş olmalıdır. Her bir başvuru önceki başvurunun tamamlanmasını takiben başlatılabilir. Başka bir dergide yayınlanmış çalışma bu dergiye gönderilemez.
2. Yazar(lar)ın başka çalışmalardan yararlanmaları veya başka çalışmaları kullanmalarında eksiksiz ve doğru bir biçimde atıfta bulunmaları ve/veya alıntı yapmaları gerekmektedir. Atıf yapma ve kaynakça oluşturmada yazım kuralları dikkate alınmalıdır.
3. Yayınlanmak üzere gönderilen tüm çalışmaların varsa çıkar çatışması teşkil edebilecek durumları ve ilişkileri belirtilmelidir.
4. Yazar(lar)dan değerlendirme süreçleri çerçevesinde makalelerine ilişkin ham veri talep edilebilir; böyle bir durumda yazar(lar) beklenen veri ve bilgileri yayın kuruluna sunmaya hazır olmalıdır.
5. Yazar(lar) kullanılan verilerin kullanım haklarına, araştırma/ölçme araçları/analizlerle ilgili gerekli izinlere sahip olduklarını gösteren belgeye sahip olmalıdır.
 6. Yazar(lar)ın yayınlanmış, erken görünüm veya değerlendirme aşamasındaki çalışmasıyla ilgili bir yanlış ya da hatayı fark etmesi durumunda, dergi editörünü veya yayıncıyı bilgilendirme, düzeltme veya geri çekme işlemlerinde editörle işbirliği yapma yükümlülüğü bulunmaktadır.
7. Yazarlar çalışmalarını aynı anda birden fazla derginin başvuru sürecinde bulunduramaz. Her bir başvuru önceki başvurunun tamamlanmasını takiben başlatılabilir.

Danışmanların (Hakemlerin) Etik Sorumlulukları
1. Sadece uzmanlık alanı ile ilgili çalışmaları değerlendirmeyi kabul etmelidir.
2. Tarafsızlık ve gizlilik içerisinde değerlendirme yapmalıdır.
3. Değerlendirme sürecinde çıkar çatışması ile karşı karşıya olduğunu düşünürse, çalışmayı incelemeyi reddederek, dergi editörünü bilgilendirmelidir.
4. Gizlilik ilkesi gereği inceledikleri çalışmaları değerlendirme sürecinden sonra imha etmelidir. İnceledikleri çalışmaların sadece nihai versiyonlarını ancak yayınlandıktan sonra kullanabilir.
5. Değerlendirmeyi nesnel bir şekilde sadece çalışmanın içeriği ile ilgili olarak yapmalıdır. Milliyet, cinsiyet, dini inançlar, siyasal inançlar ve ticari kaygıların değerlendirmeye etki etmesine izin vermemelidir.
 6. Değerlendirmeyi yaparken nazik bir dil kullanmalıdır. Düşmanlık, iftira ve hakaret içeren aşağılayıcı kişisel yorumlardan kaçınmalıdır.
7. Değerlendirmeyi kabul ettikleri çalışmayı, zamanında ve yukarıdaki etik sorumluluklarda gerçekleştirmelidir

Editörlerin Etik Sorumlulukları
1. Tüm yayınlar, yazarın cinsiyet, ırk, etnisite, din, vatandaşlık ve siyasi değerlerinden bağımsız olarak entelektüel içeriğine dayanılarak adalette değerlendirilir.
2. Makalelerle ilgili kişisel bilgiler gizli tutulur.
3. Makaleye ilişkin gözlemlenen çıkar çatışmasının açıklanması gerekir.
4. Editör Kurulu, aday makalenin değerlendirmesini, dergi editör kurulu politikalarını ve intihal ve telif hakkı ihlaline karşı yasal olarak yasaklanan maddeleri temel alarak, gönderilen makaleler için yayın kararları alma sorumluluğunu üstlenir.

Plagiarizm (İntihal)

Bütün makalelerin benzerlik tespiti (plagiarizm)  denetimi, iThenticate yazılımı aracılığıyla yapılmaktadır. Değerlendirme sonucu intihal yaptığı belirlenen makaleler red edilir.  Yayın Kurulu, dergimize gönderilen çalışmalar hakkındaki intihal, atıf manipülasyonu ve veri sahteciliği iddia ve şüpheleri karşısında COPE kurallarına uygun olarak hareket edecektir.  Yazarlar makale gödnerimi sırasında makalelerin İntihal raporunun bir örneğini sisteme yüklemelidirler.

Yazarlık Koşulları

Yazar olarak listelenen herkesin ICMJE (www.icmje.org) tarafından önerilen yazarlık kriterlerini karşılaması gerekmektedir.

ICMJE, yazarların aşağıdaki 4 kriteri karşılamasını önermektedir:

1. Çalışmanın konseptine/tasarımına; ya da çalışma için verilerin toplanmasına, analiz edilmesine ve yorumlanmasına önemli katkı sağlamış olmak; VE

2. Yazı taslağını hazırlamış ya da önemli fikirsel içeriğin eleştirel incelemelerini yapmış olmak; VE

3. Yazının yayından önceki son halini gözden geçirmiş ve onaylamış olmak; VE

4. Çalışmanın herhangi bir bölümünün geçerliliği ve doğruluğuna ilişkin soruların uygun şekilde soruşturulduğunun ve çözümlendiğinin garantisini vermek amacıyla çalışmanın her yönünden sorumlu olmayı kabul etmek.

Bir yazar, çalışmada katkı sağladığı kısımların sorumluluğunu almasına ek olarak, diğer yazarların çalışmanın hangi kısımlarından sorumlu olduğunu da teşhis edebilmelidir. Ayrıca, yazarlar birbirlerinin katkılarının bütünlüğüne güven duymalılardır. Yazar olarak belirtilen her kişi, yazarlığın dört kriterini de karşılamalıdır ve bu dört kriteri karşılayan her kişi yazar olarak tanımlanmalıdır. Dört kriterin hepsini karşılamayan kişilere makalenin başlık sayfasında teşekkür edilmelidir.

Yazarlık haklarına uygun hareket etmek ve hayalet ya da hediye  yazarlığın önlenmesini sağlamak amacıyla sorumlu yazarlar makale yükleme sürecinde dergipark.gov.tr/pgy  adresinden erişebilinen Yazar Katkı Formu’nu imzalamalı ve taranmış versiyonunu yazıyla birlikte göndermelidir. Yayın Kurulu’nun gönderilen bir makalede “hediye  yazarlık” olduğundan şüphelenmesi durumunda söz konusu makale değerlendirme yapılmaksızın reddedilecektir.

Çıkar Çatışması

Makale gönderimi kapsamında; sorumlu yazar makale gönderim ve değerlendirme süreçleri boyunca yazarlık ile ilgili tüm sorumluluğu kabul ettiğini bildiren kısa bir ön yazı göndermelidir.

Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar; gönderilen makalelerin değerlendirme sürecine dahil olan yazarların ve bireylerin, potansiyel çıkar çatışmasına ya da önyargıya yol açabilecek finansal, kurumsal ve diğer ilişkiler dahil mevcut ya da potansiyel çıkar çatışmalarını beyan etmelerini talep ve teşvik eder. Bir çalışma için bir birey ya da kurumdan alınan her türlü finansal destek ya da diğer destekler Yayın Kurulu’na beyan edilmeli ve potansiyel çıkar çatışmalarını beyan etmek amacıyla ICMJE Potansiyel Çıkar Çatışmaları Formu katkı sağlayan tüm yazarlar tarafından ayrı ayrı doldurulmalıdır.

Editörler, yazarlar ve hakemler ile ilgili potansiyel çıkar çatışması vakaları derginin Yayın Kurulu tarafından COPE ve ICMJE rehberleri kapsamında çözülmektedir. Derginin Yayın Kurulu, itiraz ve şikayet vakalarını, COPE rehberleri kapsamında işleme almaktadır. Yazarlar, itiraz ve şikayetleri için doğrudan editörle temasa geçebilirler. İtiraz ve şikayetler için karar verme süreçlerinde nihai kararı Editör verecektir.